İşletmelere yüzde 28,7 konuta yüzde 24,4 zam
Recep ŞENYURT
Geçen ay elektrik fiyatlarına gelen yüzde 38’lik zammın ardından 1 Ağustos tarihinden geçerli olmak üzere doğalgaz fiyatlarında da aynı oranda artışa gidildi.
Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), Ağustos 2024 itibarıyla geçerli olacak mesken ve sanayi aboneleri için doğal gaz tarifelerinde artışa gidildiğini duyurdu. Konutlarda kullanılan doğal gazın toptan satış fiyatında yüzde 38, yıllık doğal gaz tüketimi 300 bin metreküp ve altında olan serbest tüketicilerin elektrik üretimi haricinde kullandıkları doğal gazın satış fiyatında ise yüzde 33,1 oranında zam yapıldı.
Elektrik üretimi için kullanılan doğal gazın toptan satış fiyatı ile yıllık doğal gaz tüketimi 300 bin 1 metreküp ve üzerinde olan serbest tüketicilerin elektrik üretimi haricinde kullandıkları doğal gazın satış fiyatında değişiklik olmadı.
1 metreküp gazın fiyatı 9,4 TL’ye çıktı
Elektrik üretim amaçlı tarifede 1.000 metreküp doğal gazın fiyatı 12 bin lira olarak duyuruldu. BOTAŞ’ın konut tüketicileri için dağıtım şirketlerine ağustosta uygulayacağı satış fiyatı ise 1.000 metreküp doğal gaz için 5 bin 631 lira olarak açıklandı. BOTAŞ’ın açıklamasına göre, doğal gaz fiyatlarındaki artışın temel nedenleri arasında piyasa koşulları, fiyat istikrarı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) tarife kararları ve alım-işletme giderlerindeki değişimler yer alıyor.
Doğalgaza yapılan zammın ardından EPDK tarafından yapılan açıklamada ise yüzde 38’lik artışın, Türkiye genelinde konut fiyatlarındaki ortalama etkisinin yüzde24,4 düzeyinde olduğu vurgulandı. EPDK tarafından yapılan açıklamada, “Nihai faturada belirleyici olan birim gaz alım bedeli, sistem kullanım bedeli ve vergiler dahil hesaplandığında Türkiye geneli için konut fiyatları ortalama yüzde 24,4 oranında artmıştır. Diğer bir deyişle 1 metreküp doğal gazın fiyatı nihai olarak ortalama 7,6 TL’den 9,4 TL’ye çıkmıştır.
Yıllık tüketimi 300 bin metreküp ve altında olan serbest tüketicilerin, elektrik üretimi hariç kullandıkları doğal gazın satış fiyatı ise Türkiye geneli için ortalama yüzde 28,7 oranında artmıştır. Söz konusu tüketiciler için 1 metreküp doğal gazın fiyatı nihai olarak ortalama 11,8 TL’den 15,2 TL’ye çıkmıştır” ifadelerine yer verildi.
Enerji sektöründeki küresel gelişmeleri yakından takip eden ekonomistler, doğal gaz fiyatlarının dünya genelinde yüzde 50 civarında düştüğüne dikkat çekerek, kurun seviyesinde herhangi bir değişim olmamasına rağmen gelen bu zammın piyasa dinamiklerinden ziyade bütçe dengesi ile ilgili olduğunu kaydediyor.
Üreticilerin maliyet artışlarını ürün ve hizmetlerine yansıtması nedeniyle yıl sonu enflasyon hedefinin yakalanmasının oldukça zor olacağını dile getiren uzmanlar, kurun yatay seyretmesinden dolayı tüketimi 300 bin metreküpün altında olan firmaların artan maliyetleri nedeniyle ihracat pazarlarında fiyat tutturmakta her zamankinden daha fazla zorlanacağını, 2024 yılının kalan döneminde vatandaşlar için de ekonomik zorlukların artacağına işaret ediyor.
“Zam TÜFE’yi 1,2 puan artıracak”
Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi, Eski Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, elektrik ve doğalgaz zammının yıl sonu resmi enflasyon hedefi yüzde 38 olduğu için sınırlı tutulduğunu vurguladı. Hakan Kara, doğalgaz ve elektrik zammı nedeniyle enflasyonun yıl sonunda yüzde 38’e düşme olasılığının ortadan kalktığını söyledi. Kara, doğalgaz zammının TÜFE’yi yaklaşık 1,2 puan artıracağını, bu etkinin ise yaklaşık 1 puanının bu yıl içinde görülebileceğini açıkladı. Hakan Kara, son dönemde enflasyonun alım gücünü eritmeye devam etmesine karşın ücret artışlarının sınırlı yapılması ve elektrik-doğalgaz-ulaştırma gibi seçim sonrası gecikmiş zamların hayata geçirilmesi nedeniyle üçüncü çeyrekte stagflasyon yaşanacağını belirtti.
